“i” message และการสื่อสาร
หลายครั้งที่ใหม่มักเสนอให้ผู้รับบริการใช้ “i” message ในการสื่อสาร แต่ก็ยังไม่เคยเขียนอธิบายจริงจังถึงเรื่องนี้ซักที ครั้งนี้เลยตั้งใจเขียนเรื่อง “i” message และรวบไปถึงวิธีการสื่อสารอย่างมั่นใจที่สามารถใช้ได้ในหลายโอกาสด้วย
การสื่อสาร มีความหมายตรงตัวว่า ต้องการ “สื่อถึงสารบางอย่าง” แต่น่าแปลกเหมือนกันที่โดยปกติคนเรามักใช้การสื่อสารที่ไม่ค่อยจะเป็นสาร และปัญหาทางด้านจิตใจหลายๆอย่างก็มักมาจากการสื่อที่ตรงกับสารด้วย เช่น
อยากจะสื่อว่า : “ฉันโกรธที่เธอโกหก”
แต่ก็กลายเป็นพูดว่า : “ทำไมต้องมาโกหก ฉันทำอะไรที่ทำให้เธอต้องโกหกหรือ?”
กลายเป็นคำถามไปเสียได้ และยังเป็นคำถามที่ไม่มีใครตอบได้เสียด้วย หากผู้พูดสามารถสื่อสารได้ตรงกับความคิด และความรู้สึก สารนั้นก็จะถึงผู้รับอย่างตรงไปตรงมา การสื่อสารจึงเป็นเรื่องที่ต้องฝึกฝน ต้องทำความเข้าใจเพื่อให้เราใช้การสื่อสารอธิบายความคิด ความรู้สึกของตัวเองได้
หากแบ่งง่ายๆการสื่อสารที่เราพบโดยทั่วไปมักมี 4 แบบกว้างๆ คือ
A การสื่อสารแบบก้าวร้าว : ในที่นี้ขอรวมถึงการแสดงออกแบบก้าวร้าวไปด้วย คือจะเป็นลักษณะการออกคำสั่ง หยาบคาย หรือคุกคาม ทำให้ผู้ฟังรู้สึกถูกคุกคาม สร้างความอึดอัด โกรธ โมโห ผู้ที่ใช้การสื่อสารแบบนี้มักมีความต้องการเอาชนะ ควบคุม หรือบังคับผู้อื่นให้ยอมแพ้ คนส่วนมากเลยที่คิดว่าการสื่อสารลักษณะนี้ เป็นการใช้การสื่อสารแบบมั่นใจ ซึ่งไม่ใช่เลย
B การสื่อสารแบบยอมตาม : คือการสื่อสารลักษณะที่ยอมทำตามใจผู้อื่น ยอมตามความคิดเห็นของผู้อื่น และเชื่อว่าตนเองไม่มีสิทธิ์จะแสดงออก การแสดงออกทางความคิดความรู้สึก หรือแม้แต่พฤติกรรมของตนเองเป็นสิ่งที่ผิด
C การสื่อสารแบบดื้อเงียบ : คือการสื่อสารที่ไม่ตรงความรู้สึก เช่น การพยายามไม่สนใจ พูดหรือตำหนิลับหลัง ทำเป็นไม่รู้เรื่องเมื่อเกิดปัญหาที่มาจากตนเอง หรือการแสดงออกแบบยอมตามทั้งที่ใจโกรธ หลายคนคิดว่านี่คือการแสดงออกถึงวุฒิภาวะที่ควบคุมอารมณ์ได้ ที่จริงแล้วเป็นเพียงการทำให้ดูเหมือนมีวุฒิภาวะเท่านั้น การสื่อสารและแสดงออกในลักษณะนี้ทำให้คนที่มีปฎิสัมพันธ์ด้วยไม่เข้าใจว่ากำลังต้องการอะไรจึงมักเลือกรับสารโดยผ่านการตีความ ทำให้ปัญหาในที่สุด
D การสื่อสารอย่างมั่นใจ : คือวิธีการสื่อสารที่ต้องการมากที่สุด เป็นการสื่อสารที่มีความซื่อตรง ซื่อสัตย์ เหมาะสม และเคารพทั้งตัวเองและผู้อื่น โดยผู้พูดควรใช้โทนเสียงปกติ มองสบตาโดยไม่ใช้การจ้องแบบคุกคาม ใหม่มักชวนให้ผู้รับบริการรู้จักการสื่อสารประเภทนี้ในชื่อ “i” message นั่นเอง
“i” message คือการสื่อสารสิ่งที่เราคิดหรือรู้สึกต่อพฤติกรรมของเขาโดยไม่เป็นการกล่าวหาลอยๆ หรือพฤติกรรมของเขากำลังทำให้คุณเกิดความรู้สึกบางอย่างที่อาจจะกระทบความสัมพันธ์ และเราสามารถใช้ “i” message นี้สำหรับการแสดงความต้องการอย่างตรงไปตรงมาได้อีกด้วย เช่น
ประโยคที่ใช้ : ทำไมคุณไม่ถามฉันก่อนที่จะเอางานไปส่ง
“i” message : ฉันรู้สึกไม่สบายใจที่คุณนำงานไปส่งก่อนที่เราจะได้คุยกัน หากเป็นไปได้ครั้งหน้ารบกวนแจ้งฉันก่อนที่คุณจะนำงานไปส่งเจ้านายด้วย
อยากชวนให้ผู้อ่านลองสังเกตตัวเองว่าโดยปกติ เราใช้การสื่อสารแบบไหนบ่อยและมากที่สุด และการสื่อสารที่เราใช้อยู่นั้นกำลังสร้างปัญหาความสัมพันธ์อยู่หรือเปล่า ถ้าใช่..จะดีไหม ถ้าคุณลองปรับการสื่อให้ตรงสารตามบทความนี้ดู ลองเลยสิคะ..