หากคุณเป็นโรคย้ำคิดย้ำทำ หรือ Obsessive-Compulsive Disorder (OCD) คุณคงทราบอยู่แล้วว่าโรคนี้สร้างความรำคาญและทรมานเพียงใด ข่าวร้ายคือ ในปัจจุบันยังไม่มีวิธีไหนที่จะทำให้หายจากโรคนี้ได้อย่างถาวร แต่ข่าวดีคือ คุณไม่ใช่คนแรกที่เป็น ดังนั้นคนที่เป็นมาก่อนคุณได้ใช้ตัวเองทดลองเรียบร้อยแล้วว่า แม้ไม่หายแต่ก็มีวิธีจัดการกับโรคนี้ได้โดยไม่ทำให้คุณทุกข์ทรมานกับมันมากนัก วิธีนั้นเรียกว่า ERP (Exposure and Response Prevention)
ERP คือ 1 ในวิธีการรักษาแบบจิตบำบัดแบบการปรับความคิดและพฤติกรรม โดยฝึกให้มีการเผชิญกับ ความคิด ภาพ สิ่งของ หรือสถานการณ์ที่ทำให้เกิดความกังวล กลัว ซึ่งกระตุ้นการย้ำคิด และ สร้างทางเลือกการตอบสนองเมื่อถูกกระตุ้น แทนที่จะลงมือทำซ้ำๆ พูดซ้ำๆ ก็ให้ทางเลือกในการตอบสนองอื่นแทนนั่นเอง นักจิตบำบัดจะชวนให้คุณเรียนรู้ความรู้สึกที่ถูกกระตุ้น การติดอยู่กับวังวนความคิดและอารมณ์ จนต้องทำพฤติกรรมย้ำๆ และร่วมวางแผนการในการรับมืออย่างเป็นระบบ
มาถึงตรงนี้ สำหรับผู้ที่มีโรคย้ำคิดย้ำทำอาจจะฟังดูเหมือนยากและน่ากลัว เพราะเหมือนกำลังชวนให้คุณนำตัวเองไปอยู่ในจุดที่คุณรู้สึกไม่ปลอดภัย คุณจะต้องเจอกับความอึดอัดไม่สะดวกใจอย่างแน่นอน แต่ในความเป็นจริง ในชัวโมงการบำบัดคุณจะมีนักจิตบำบัดเป็นเพื่อนร่วมทาง ร่วมเรียนรู้ และแก้ไขปัญหาไปพร้อมกับคุณ การบำบัดกับ Talk and Treat คุณสามารถแจ้งผู้บำบัดได้ตลอดเวลา หากคุณยังไม่พร้อมจะเริ่มขั้นตอนหรือกระบวนการใดๆก็ตาม นักจิตบำบัดของเราจะชวนให้คุณผ่อนคลายและรอคอยให้คุณพร้อมและก้าวไปพร้อมกับคุณ จนที่สุดในระยะยาวที่คุณเริ่มท้าทายตัวเองและทำให้ระบบเตือนภัยทำงานสอดคล้องกับความเป็นจริงได้นักจิตบำบัดจะปล่อยให้คุณได้ลองค่อยๆเผชิญความอึดอัดเหล่านั้นด้วยตัวเอง
จะว่าไปแล้ว OCD ก็เหมือนระบบเตือนภัยที่กำลังทำงานผิดพลาดอยู่ในตัวคุณ มันจะกระตุ้นให้คุณสนใจและเตรียมพร้อมในการรับมือเพื่อปกป้องตัวคุณจากอันตราย หากมันเป็นการเตือนจากระบบไฟไหม้อาคารก็ดูสมเหตุสมผลดี แต่หากมันเป็นการเตือนตอนคุณจุดเทียนวันเกิด หรือ กำลังต้มน้ำร้อนเพื่อทำมาม่าล่ะ..นั่นแหล่ะคือ OCD มันเตือนทุกอย่างไม่ว่าจะเป็นไฟเล็กๆหรือไฟใหญ่ๆ สมองของเราก็เชื่อมันเสียด้วย คิดไปว่าไฟเล็กๆนั่นอาจจะลุกลามใหญ่โตอย่างสมจริงมากๆ จนกระตุ้นให้เกิดพฤติกรรมที่ทำแล้วจะเหมือนเป็นการป้องกันอันตรายให้ตัวเองซ้ำๆ ดังนั้น เราจะต้องหยุดพฤติกรรมที่ทำเพื่อป้องกันตัวเองเพื่อสอนสมองให้เรียนรู้ว่า นี่ไม่ใช่สิ่งอันตราย ไม่จำเป็นต้องทำพฤติกรรมเพื่อป้องกันก็ได้นั่นเอง
สนใจอ่านบทความเรื่องโรคย้ำคิดย้ำทำ กดที่นี่
บทความโดย…
ใหม่ ศิรินภา
นักจิตบำบัด